'Incendies' (2010)

Bat gehi bat... bi?

Erlazionatutako edukia: 'Priosioners' (2013), Azpitituluak euskaraz 

‘Incendies’ kolpatzen zaituen pelikula horietako bat da, bertan ikusitako irudiak eta kontatzen diguten istorio tragikoa ahaztea zaila da. Denis Villeneuve dugu ‘Incendies’ pelikularen zuzendaria. Drama eta intriga nahasten ditu pelikula bikain honetan. Protagonisten bizitzak guztiz aldatuko dituen bidai bat egiten dugu ‘Incendies’en, memorian txertatuta geratuko zaigun bidai bat. Pelikula gogorra, pertsonaia interesgarriekin, eta zuzendaritza lana eta gidoi ona dituena.

Jeanne eta Simon bikiak dira, notario baten eskutik bi gutun jasoko dituzte. Amak azken arnasa gutun horietako testua diktatzen gastatu zuen. Gazteen sorpresarako, hilda zegoela pentsatzen zuten aita eta bere existentziaren berri ez zuten anaia dira gutunen hartzaileak. Beraz, azken desira gisa, gutun horien hartzaileak aurkitzea eskatuko die Jeanne eta Simoni.

Jeanne eta Simonek amak eskatutako azken desiraren aurrean ez dute erantzun berbera izango. Jeanne amaren desira betetzeko prest dago, Simonek aldiz, aldentzea erabakitzen du. Amarekin zuten harremana ez zen guztiz ona. Bi gazteek bidai bati ekingo diote, erantzunak aurkituko dituzte, eta errealitatea onartzea izango da euren aukera bakarra. Bidaia horretan amaren istorioa ezagutuko dute, eta bere izaera hotzaren zergatia ulertuko dute.

Denis Villeneuven pelikula tragedia bat da, amaierako biraketan ikusle gisa izan dezakegun erreakzio bakarra protagonistaren alabak duena izango da. Biraketa efektibo eta harrigarria, eta ikusle gisa susmatzen genuena. Villeneuvek gutxirekin asko egiten du: istorioarekin harrapatzen zaitu, arnasa mantentzen duzu datu berri bat jasotzen dugun bakoitzean. Erraza da istorioan inplikatzea, eta puzzlearen piezak elkartzen hasten diren unetik draman guztiz sartzea. Informazioa modu zatikatuan jasotzen dugu flashbacken bitartez; modu horretan modu zuzenean oraina eta iraganeko gertakari latzak batuz. Pelikularen egitura gustatu zait.

Duela gutxi Villeneuvek ‘Prisioners’ pelikula estreinatu zuen, eta laster ‘Enemy’ estreinatuko du, bere azken lana. Kontuan hartu behar dugun zuzendari bat dela pentsatzen dut. Bere zuzendaritza lana ikusezina da, plano luzeak dira nagusi, erritmo motela… Bere istorioetan gatazka familiarrak, drama eta intriga topatuko ditugu, baita pertsonaien barne gatazkak ere. Pertsonaiek errealitateari aurre egin beharko diote, norbera da bakoitzaren arerio nagusia. Villeneuvek, gainera, atmosfera itzelak eraikitzen daki, hori dela eta, bere istorioetan inplikatzea erraza da.

Bortizkeria modu hotzean lantzen du. Zuzendariak biolentziatik urruntzen da zenbaitetan plano oso irekiak erakutsiz; beste batzuetan elipsiak erabiltzen ditu eta planotik kanpo kokatzen ditu zenbait ekintza. Baita, lehen plano batekin noiz hunkitu eta “jipoitu”.  Mota horretako erabakiekin, intentsitatez betetzen du pelikula. Batzuetan, elipsi batek plano esplizitu bat baino inpaktu gehiago izan dezake.

Izenburuak aditzera ematen duen bezala, ‘Incendies’-en bi su izango ditugu, eta sute horiek pertsonaien garapenean eta euren erabakietan eragin zuzena izango dute. Lehena, autobusean gertatutako istiluak, Nawalentzat inflexio puntu bat izango da. Bigarrena, umezurztegiarena. Azken horrek istorioan giltzarri izango den pertsonaia baten patuarekin zerikusia du.

Bilaketa bat, bere istorioa kontatzeko indarrik ez duen ama baten azken desira. Radioheaden musika entzuten dugun bitartean gertatutako hasierako eszena, klabea. Nawal emakume borrokatzaile eta indartsua da. Bere bilaketari amaiera emango dion erantzunarekin kasualitatez topo egingo du. Erantzun benetan gogorra.

Esan bezala, ‘Incendies’ drama itzel bat da, gauzak txarrera ezin dutela egin pentsatzen duzun bakoitzean, txarrera egiten dute. Bi gutun, istorio berri bat sortzeko elkartuko diren bi patu. Guztiz harrapatu nauen pelikula ia borobila.